Trương Nhất Ngang vừa ghi chép xong lời khai thì một nhân viên phụ trách lục soát đến báo: "Đội trưởng Trương, công việc lục soát đã xong, những thứ hữu ích, bao gồm máy tính làm việc cá nhân, thì phải mang đi để kiểm tra. Châu Mộng Vũ là nhân viên tài vụ của Phòng Công thương nên giữ rất nhiều sổ sách chứng từ. Vụ án này liên quan đến đơn vị trực thuộc Phòng Công thương là Hiệp hội doanh nghiệp nên sổ sách chứng từ liên quan chắc chắn cũng có trong đó, nhưng đồng chí Phí kia bảo chỗ sổ sách chứng từ đó là công việc từ trước đến giờ của bộ phận Công thương, không liên quan gì đến vụ án cả, vì thế không tiện giao cho phía cảnh sát chúng ta. Anh xem liệu có cần thông báo cho đội Điều tra kinh tế đến đây hay không?"
Trương Nhất Ngang ngẫm nghĩ, mặc dù trong điện thoại hung thủ có ám chỉ đến Hiệp hội doanh nghiệp, nhưng việc hung thủ gϊếŧ người hoàn toàn không phải vì tiền bạc. Các khoản thu chi của Phòng Công thương chắc chắn có vấn đề nhưng đây dù sao cũng là việc của các cơ quan thanh tra giám sát. Vụ án đã gây ầm ĩ như vậy rồi, nếu còn kiểm tra sổ sách nữa thì chắc chắn sẽ gây bất mãn cho cơ quan Công thương. Thôi, cứ về báo lại để sếp quyết định vậy.
Anh ta hạ giọng: "Tôi về hỏi ý kiến sếp xem sao, thật ra việc kiểm tra sổ sách chẳng có liên quan trực tiếp gì đến vụ án mạng, cho dù muốn kiểm tra thì đó là phần việc của đội Điều tra kinh tế, không liên quan đến chúng ta. Một khi đã kiểm tra những chứng từ sổ sách đó thì e sẽ kéo theo Sở Công thương Huyện chúng ta cho đến Cục Công thương Thành phố vào cuộc. Cấp bậc của chúng ta không quyết định được những việc như thế này đâu."
"Vâng." Nhân viên kia nói tiếp: "Đúng rồi, chúng tôi tìm được một lọ thuốc nằm ở góc trong cùng dưới ngăn kéo bàn làm việc của Lâm Tiểu Phong, là một lọ trong suốt không nhãn, bên trong vẫn còn hơn nửa, không biết dùng để làm gì cả, xem ra rất đáng ngờ."
Trương Nhất Ngang hơi chau mày: "Mang về đưa pháp y kiểm tra xem."
Sau khi hoàn tất công việc, nhóm người họ trở về trụ sở Công an Huyện. Trương Nhất Ngang sắp xếp lại kết quả điều tra của ngày hôm nay xong lập tức đến báo cáo với Cao Đông về bản tường trình lấy được ở nhà của Lâm Tiểu Phong và kết quả tìm kiếm ở Phòng Công thương.
Nghe xong tường thuật khái quát, Cao Đông cầm lấy những bản ghi chép có đề cập đến Lâm Tiểu Phong đọc lại một lần nữa và kết quả là nỗi nghi ngờ trong lòng ông ta không những không giảm xuống mà còn tăng lên nhiều hơn.
Theo thông tin tìm hiểu được từ Tô Xuân Y cho thấy hành vi cử chỉ của Lâm Tiểu Phong trước khi xảy ra vụ án dường như càng phù hợp với suy đoán hắn ta là hung thủ.
Kể từ tháng 10 trở đi tâm trạng của hắn trở nên bất ổn, đặc biệt là trước khi xảy ra vụ án thì đặc điểm này càng rõ ràng hơn, nhất là đêm trước khi vụ án xảy ra, hắn đã về nhà rất muộn mà không nói cho vợ biết lý do.
Tuy nhiên, theo như lời của vợ hắn cũng như qua miêu tả của những đồng nghiệp ở cơ quan, Lâm Tiểu Phong lại là người sống nội tâm, thậm chí còn hơi nhút nhát, luôn tỏ ra là một mẫu người tốt bụng. Những người có tính cách như vậy liệu có gây nên chuyện gì cực đoan hay không đây? Hoặc hỏi ngược lại, người như thế nào thì mới trở thành phạm tội cực đoan nhất.
Tính cách thể hiện trong mắt những người xung quanh và việc trở thành tội phạm cực đoan có mối tương quan tỷ lệ thế nào?
Cao Đông tạm thời chưa nghĩ ra.
Ông tốt nghiệp khoa Tâm lý của trường Đại học Chiết Giang, sau khi theo nghề cảnh sát, ông đã vào Học viện Công an để học nâng cao, nghiên cứu một cách có hệ thống Tâm lý học tội phạm, nhưng với con người có tính cách như Lâm Tiểu Phong liệu có thể trở thành tên tội phạm cực đoan hay không, thì ông vẫn không chắc chắn được.
Ông còn nhớ trong bài phát biểu trước đây của Từ Sách, anh ta bày tỏ thái độ coi thường các phương pháp nghiên cứu tâm lý tội phạm truyền thống, anh ta còn sử dụng rất nhiều số liệu thực tiễn để bác bỏ tính thực dụng của cái gọi là Tâm lý học tội phạm. Đồng thời từ góc độ logic, anh ta cũng đã chứng minh Tâm lý học tội phạm hoàn toàn chỉ là ăn may, chẳng có chút giá trị thực tiễn nào cả. Những người học Tâm lý học tội phạm luôn lấy các vụ án thành công để minh họa cho sự lợi hại của việc phân tích tâm lý mà hoàn toàn không để ý đến những trường hợp do phân tích sai lầm đẩy vụ án vào bế tắc, các tác phẩm văn học cũng thường có xu hướng cường điệu chức năng của Tâm lý học tội phạm. Cao Đông mỉm cười, tất nhiên Từ Sách mãi mãi sẽ chỉ tin vào Logic toán học của mình, luôn chuyển thông tin thành điều kiện lượng hóa trong Toán học, đồng thời chỉ áp dụng các phương pháp suy luận dựa trên các mệnh đề cho trước mà không hề có sự suy đoán mang tính chủ quan nào.
Trong một vụ án thì đây là hai cách phá án hoàn toàn khác nhau để tìm ra hung thủ.
Một cách là giả định kẻ nào đó là hung thủ, sau đó tìm bằng chứng chứng minh hắn là hung thủ, hoặc loại trừ khả năng hắn là hung thủ.
Còn cách kia loại bỏ hoàn toàn việc suy đoán, chỉ áp dụng tư duy logic vào những điều kiện đã biết được để suy ra hung thủ.
Vậy phương pháp nào mới là khoa học nhất?
Nếu chỉ đơn thuần từ góc độ lý luận thì Cao Đông tin rằng phương pháp của Từ Sách là chính xác nhất bởi nó không cần bất kỳ sự suy đoán chủ quan nào cả mà trực tiếp dựa vào những điều kiện đã biết để tiến hành suy luận theo hướng duy nhất có thể, do đó kết quả chắc chắn là chính xác và duy nhất.
Mà việc giả định trước ai là hung thủ sau đó tìm bằng chứng để chứng minh hoặc loại bỏ, từ bước đầu tiên - suy đoán - đã mang cái nhìn chủ quan rồi.
Tuy nhiên trong thực tế dường như rất khó dựa theo cách của Từ Sách để tiến hành điều tra.
Trong một vụ án, giả dụ có được 1000 thông tin nhưng trong số đó chỉ có 10 thông tin là chính xác và có liên quan đến vụ án, thì cảnh sát phải làm thế nào để tách hoàn toàn 10 thông tin này ra?
Khi các điều kiện đã biết trong tay bị hạn chế thì dường như chỉ có thể giả định trước hung thủ là ai, rồi mới đối chiếu từng thông tin một trong số 1000 thông tin đó để phân loại chúng ra.
Tuy nhiên vấn đề chính là ở đây, sau khi giả định người nào đó là hung thủ, nhân viên điều tra sẽ vô thức áp đặt lên hắn những manh mối bất lợi mà xem nhẹ những manh mối đôi khi thực sự có giá trị khác.
Có điều nói qua cũng phải nói lại, việc này là bất đắc dĩ, môn Toán học - nghề cũ của Từ Sách chẳng phải cũng như vậy sao?
Phần lớn các định lý trong Toán học đều là có người đưa ra giả thiết, rồi có người chứng minh thêm chứ hầu như không có định lý nào được chứng minh theo hướng ngược lại cả.
Cao Đông nhướng mày rồi lắc đầu, một số suy nghĩ của Từ Sách rất hay nhưng dù sao anh ta vẫn không phải là nhân viên điều tra nên không có kinh nghiệm thực tiễn. Như trong vụ án này, đến giờ Từ Sách cũng chưa mang lại sự giúp đỡ nào nhiều, xem ra mình quá đề cao Từ Sách rồi.
Suy nghĩ của Cao Đông trở về với thực tại. Xem xong các bản ghi chép, bây giờ ông cũng nghiêng về phe xem Lâm Tiểu Phong là hung thủ. Điều ông không hiểu được chính là động cơ của Lâm Tiểu Phong, rõ ràng là cảnh sát rất dễ nghi ngờ hắn là hung thủ thì vì cớ gì hắn phải làm chiếc xe bốc hơi trên đường cao tốc như thế chứ.
Trầm ngâm giây lát, ông rút thuốc ra, đưa cho Trương Nhất Ngang và tự châm thuốc cho mình một điếu, sau đó nói: "Hình như động cơ vẫn chưa được vững chắc cho lắm. Vợ hắn nói rằng tiệm sửa xe bị đóng cửa là do làm ăn không được thuận lợi chứ không phải do việc thu phí tùy tiện của Phòng Công thương."
"Ai mà biết được, người có tính cách hướng nội sẽ không nói ra những suy nghĩ tận sâu trong lòng cho người khác biết đâu, cho dù có là người đầu gối tay ấp với hắn cũng vậy. Vợ hắn không cho là vì việc thu phí tùy tiện của Phòng Công thương nhưng bản thân hắn lại nghĩ khác thì sao."
"Ừm... Nói thế cũng đúng, nhưng sau khi hắn vào làm ở Phòng Công thương cũng không có biểu hiện thù hằn với người nào cả."
"Điều này rất khó nói, ví dụ trong lòng tôi rất ghét một người nhưng chúng ta sống trên đời, nhiều lúc cũng không thể cứ thể hiện ra bên ngoài, mà ngược lại phải cho người khác thấy rằng mình không hề ghét họ một chút nào, thậm chí còn phải khen ngợi, nịnh nọt người đó... À, nhưng mà sếp này, tôi không phải nói sếp đâu nhé, tôi chỉ nêu ra ví dụ thế thôi. Bản thân hắn rất căm thù người của Phòng Công thương, kết quả sau khi hắn vào làm ở đó, mọi người thấy hắn là kẻ dễ bắt nạt nên ra sức chèn ép, việc nhỏ việc lớn lúc nào cũng sai hắn cả nên thù oán ngày một chồng chất trong lòng. Sau đó lại bị Châu Mộng Vũ dùng đoạn băng để uy hiếp tạo thành giọt nước tràn ly. Sếp xem, từ tháng 10 năm ngoái tâm tính hắn đã bất thường, thời điểm ấy mới qua vụ án đầu độc không bao lâu, có lẽ lúc đó hắn ta biết trong tay Châu Mộng Vũ có bằng chứng thép về hành vi phạm tội của mình nên đã bắt đầu nghĩ cách làm thế nào để giải quyết."
"Nhưng Châu Mộng Vũ dùng đoạn băng để uy hiếp hắn ta làm gì chứ?"
"Người thì đã chết rồi, cái gọi là động cơ phạm tội chỉ có thể chờ bắt được Lâm Tiểu Phong mới biết được. Dù sao, bất kể là phá án hay xét xử thì động cơ phạm tội cũng không quan trọng, mà điều quan trọng là có bằng chứng chứng minh do hắn gây ra là được. Bây giờ hắn phù hợp với mọi điều kiện, chỉ cần bắt được hắn thì tin chắc thẩm vấn một cái là sẽ khai ra cả thôi."
Cao Đông rít một hơi thuốc thật sâu rồi nhả khói ra: "Bây giờ để bắt được Lâm Tiểu Phong cũng là một việc khó, chúng ta đã theo dõi nhà hắn nhiều ngày rồi mà vẫn chưa thấy hắn có liên lạc với người nhà. Hiện hắn đang ở đâu e rằng cũng chẳng ai biết được. Lệnh truy nã tuy đã được đưa ra nhưng công việc bắt giữ không phải là ngày một ngày hai là có kết quả. Biển người mênh mông, muốn bắt được hắn sẽ rất khó."
Trương Nhất Ngang chau mày, bảo: "Nhưng giờ những gì chúng ta có thể làm chỉ có vậy thôi, mọi việc còn lại trông vào việc bắt giữ hắn."
Cao Đông quay người, trầm ngâm một lúc lâu, rồi do dự, sau đó quay đầu lại: "Nói thì là vậy nhưng công việc điều tra của chúng ta cũng không thể gác lại được. Tôi sợ... tôi sợ nhỡ sự việc không phải vậy, dù gì hiện giờ vẫn còn rất nhiều điều chúng ta chưa điều tra được rõ ràng. Đúng rồi, Hiệp hội doanh nghiệp kia rốt cuộc là sao? Cho đến giờ, động cơ phạm tội của hắn, ừm... tôi vẫn thấy rất nghi ngờ."
"Về chuyện Hiệp hội doanh nghiệp này nói chung là đề cập đến ngân sách đen của đơn vị họ, nên những người chúng tôi hỏi đều không ai dám kể chi tiết. Đại khái thì Hiệp hội doanh nghiệp này chỉ là tên người ta gọi với nhau mà thôi, thực ra đó là một công ty phụ trách việc cấp chứng nhận, kiểm tra hàng năm và kiểm tra ngẫu nhiên tất cả các cửa hàng, xí nghiệp trong huyện. Ngoài ra, nếu bị phạt tiền thì có thể thông qua công ty này để giải quyết, hơn nữa Hiệp hội còn đặt ra định chế gì đó cho một số doanh nghiệp, tóm lại đó là một phương thức để bọn họ kiếm thêm thu nhập. Nghe nói cái công ty đó ban đầu được xây dựng trên danh nghĩa cá nhân của Vương Hồng Dân, nhưng sau khi ông ta kết hôn chưa được bao lâu thì công ty đã được sang tên cho vợ. Cô này hoàn toàn không tham gia vào các hoạt động kinh doanh mà chỉ đứng tên thôi, mấy người Phòng Công thương là nhân viên quản lý trực tiếp của công ty, rất nhiều nhân viên hợp đồng làm thuê cho công ty này. Nếu muốn biết tình hình hoạt động thực tế của công ty thì cần phải kiểm tra sổ sách, sếp xem có cần điều tra sổ sách chứng từ của Phòng Công thương hay không?"
Cao Đông vừa nghĩ một chút đã lập tức lắc đầu bảo: "Không cần, nếu kiểm tra thì đó là việc của đội Điều tra kinh tế, không liên quan đến chúng ta. Vả lại đây không phải là vụ án kinh tế nên đội Điều tra kinh tế cũng không có quyền tham gia. Đơn vị có quyền đó chính là ủy ban Kiểm tra kỷ luật, tuy nhiên họ chắc chắn sẽ không nhúng tay vào đâu, vì nếu kiểm tra sổ sách thì tất nhiên sẽ đụng chạm đến rất nhiều đơn vị và cá nhân. Một khi đã không liên quan đến vụ án thì chúng ta cũng không nên quan tâm mà làm gì, tránh tình trạng gây thù hằn lẫn nhau trong nội bộ chỉ vì một việc không liên quan. Tôi không cần biết Phòng Công thương kiếm được bao nhiêu tiền mà tôi chỉ muốn biết bình thường khi họ thu tiền có xảy ra tình trạng thu nặng tay quá, có khiến cho Lâm Tiểu Phong nổi điên vì chuyện đó hay không thôi, tất cả những gì tôi cần là hiểu rõ hơn động cơ phạm tội của hắn, cậu hiểu chứ?"
"Hiểu rồi ạ, ngày mai tôi sẽ tìm hiểu tình hình của Hiệp hội doanh nghiệp thông qua các nguồn thông tin khác."
Cao Đông gật đầu hài lòng: "Công việc điều tra của cậu không thể gián đoạn được, những gì tôi dặn cậu làm cứ tiếp tục. Nếu Lâm Tiểu Phong là hung thủ, tất nhiên là tốt nhất, nhưng nếu không phải hắn hoặc còn có đồng bọn nữa thì công việc điều tra sau này cũng không bị rơi vào thế bị động. Tôi cần phải biết cặn kẽ tình hình của những người ở Phòng Công thương đó. Những thông tin cậu có vẫn chưa đầy đủ, muốn tìm hiểu một người phải thực hiện từ nhiều phương diện, nhiều nguồn và từ nhiều góc độ khác nhau để tìm được chân tướng."
