Tình Yêu Của Kẻ Thực Dụng

Hoa thủy tiên nở từ trước Tết âm lịch, nhưng thời gian nở rất dài, đã qua Nguyên Tiêu mà hoa vẫn còn tươi tắn.

Vào một ngày Chủ nhật cuối tháng Giêng, Phương Mục Dương ra ngoài lấy hàng gửi đến, Phí Nghê đọc sách lâu mỏi mắt, mở cửa sổ ra trông về đằng xa một lúc, rồi lại đứng dậy đánh đàn.

Bên ngoài có người gõ cửa, Phí Nghê rời tay khỏi những phím đàn, đi mở cửa.

Khách đến nhà là hai người phụ nữ trẻ tuổi, trong đó có một người Phí Nghê biết.

Tranh liên hoàn của Phương Mục Dương nhận được phản hồi rất tích cực, tầm ảnh hưởng vượt qua cả dự đoán của Tô Du. Bộ tranh lần này được phóng tác từ bài báo của Tô Du, bài báo ấy tuy rằng lúc trước cũng đã có chút tiếng vang, nhưng so với tranh liên hoàn thì vẫn còn kém khá xa. Không chỉ tăng thêm nhiều chi tiết, tranh liên hoàn còn sửa lại một số lỗi sai trong bài báo của chị ấy. Bài báo của Tô Du viết về công nhân làm trong xưởng thép, tuy chị ấy đã tự mình đến xưởng khảo sát một bận, nhưng vẫn không tránh khỏi có những chỗ bị xem nhẹ.

Độc giả gửi rất nhiều thư đến nhà xuất bản, xếp thành cả chồng trên một góc bàn làm việc của Tô Du, bởi vì chị ấy cũng là đồng tác giả với Phương Mục Dương. Đồng nghiệp của Tô Du là Lăng Y trông thấy đống thư kia thì hỏi: “Những bức thư này đều là gửi cho Mục Dương ạ?”

Tô Du nghe thấy cách xưng hô ấy, liền đoán rằng bọn họ khá là thân thiết với nhau.

Tô Du và Lăng Y chỉ là đồng nghiệp bình thường, mối quan hệ giữa hai người không tốt cũng chẳng xấu. Tô Du đối xử với phái nữ luôn khách khí hơn nam giới, đám đàn ông con trai đa phần đều cảm thấy Tô Du xấu tính, còn phụ nữ thì cùng lắm chỉ thấy chị ấy ngạo mạn và đôi lúc hơi vô lý mà thôi. Mẹ của Tô Du, một cựu vũ công, đã từng nói với chị ấy rằng: “Các cô gái xinh đẹp đều thích nhất là làm bạn với kiểu người như con, hào phóng, không nhiều chuyện, ngoại hình không khó coi nhưng cũng không quá diễm lệ, sẽ không chiếm mất ánh hào quang của người ta.” Song Tô Du không hề cho rằng những gì mẹ nói là đúng. Chị ấy không hề có bất cứ một người bạn nữ nào, bạn bè của chị ấy đều là mấy tên con trai cùng chơi với nhau từ nhỏ. Bởi vì đám bạn đó từ xưa đã không bao giờ e ngại chị ấy khi làm chuyện xấu, cho nên Tô Du cũng nhìn thấu phần lớn thói hư tật xấu của bọn đàn ông, khi lớn lên lại càng không có suy nghĩ lãng mạn gì với bọn họ.

Phương Mục Dương gọi lên một chút ngượng ngùng bẩm sinh và một số suy nghĩ với người khác phái mà Tô Du chưa từng có, nhưng sau khi biết Phương Mục Dương đã kết hôn, mọi nghĩ ngợi vẩn vơ đó đều đã tan thành mây khói. Con người Tô Du kiêu ngạo, sợ Phương Mục Dương hiểu lầm mình có ý với đối phương, cho nên luôn đặc biệt giữ khoảng cách với anh. Từ khi bản thảo tranh liên hoàn hoàn thiện xong, hai người chưa từng liên hệ. Mấy hôm trước Tô Du đưa tranh liên hoàn về nhà, mẹ của chị ấy rất thích, còn muốn chị ấy mời tác giả bộ tranh này về nhà ăn cơm. Nhưng Tô Du đã nói thẳng rằng mình và Phương Mục Dương không thân lắm.

“Hai người thân nhau lắm à?”

“Bọn em lớn lên với nhau từ nhỏ, sau đó xuống nông thôn còn ở chung một điểm thanh niên trí thức nữa.”

Tô Du nghĩ, như họ đại khái gọi là thanh mai trúc mã.

Lăng Y lật từng lá thư một lên xem, nói với Tô Du: “Hay là chúng ta đi đưa thư cho Phương Mục Dương đi. Những lá thư này có thể sẽ cho cậu ấy động lực, để cậu ấy từ bỏ công việc hiện tại.”

Tô Du hỏi theo phản xạ: “Phương Mục Dương hiện tại đang làm gì?”

“Bồi bàn ở trong nhà hàng.”

“Bồi bàn?”

“Sau khi ban huấn luyện kết thúc, cậu ấy vẫn chờ sắp xếp công việc ở nhà. Cha em giới thiệu cậu ấy tới làm việc tại tòa soạn báo, tuy rằng tạm thời chưa thể vào biên chế ngay, nhưng trong tương lai nhất định sẽ được nhanh thôi. Vậy mà cậu ấy lại cứ khăng khăng đi làm bồi bàn.”

Tô Du khó hiểu hỏi lại: “Tại sao?”

“Chắc là người có gánh nặng gia đình sẽ tương đối xem trọng chuyện tiền lương, làm bồi bàn ở nhà hàng Ngoại giao hẳn là lương cao hơn công tác không chính thức tại tòa soạn. Thật ra nếu như cậu ấy cần vay tiền, em cũng đâu phải là không thể hỗ trợ được.”

“Chỉ vì tiền lương á? Phương Mục Dương không thiển cận như thế chứ.” Tô Du cũng không cảm thấy Phương Mục Dương là kiểu người coi trọng tiền bạc như vậy.

“Người đã kết hôn luôn có chút thân bất do kỷ mà. Lựa chọn bạn đời, cũng chẳng khác với lựa chọn cách sống là bao. Bản thân mình không suy nghĩ, có đôi khi cũng sẽ bị đối phương định hướng.” Lăng Y thấy tiếc cho Phương Mục Dương, đồng thời cũng thấy may mắn cho chính mình, may là đã không vội vã kết hôn trước khi cha được khôi phục đãi ngộ, nếu không ly hôn thì sẽ cực kỳ phiền phức. Nhưng trong cái may mắn ấy cũng chứa đựng nhiều tiếc nuối, khi cô ta không còn phải sầu lo về chuyện sinh tồn, đã có năng lực và sức lực để báo đáp Phương Mục Dương, anh lại không cho cô ta cơ hội nữa.

“Tôi vẫn cảm thấy một người như thế, người khác không thể nào làm chủ thay cậu ta được.” Tô Du nhớ tới người vợ ở xưởng may mũ của Phương Mục Dương.

Chuyện Phương Mục Dương đi làm bồi bàn ở nhà hàng Ngoại giao quả thực nằm ngoài dự kiến của Tô Du. Bởi vì tò mò, chị ấy quyết định đi cùng Lăng Y đi một chuyến.

Lăng Y không chỉ chuẩn bị hạt cà phê để tặng Phương Mục Dương, mà còn mang theo một cái ấm pha cà phê Moka(1). Tô Du thì không trịnh trọng như Lăng Y, chị ấy chỉ ghé mua một ít quýt trên đường.

(1) Ấm pha cà phê Moka (Moka pot): Dụng cụ pha cà phê dựa trên áp suất phát minh năm 1933 bởi kỹ sư người Ý Alfonso Bialetti, là biểu tượng của văn hóa cà phê Ý và được ưa chuộng trên toàn thế giới nhờ giá thành rẻ, sự tiện dụng và khả năng lưu giữ hương vị cà phê đặc biệt.

Hai người chỉ biết Phương Mục Dương sống ở khu nhà nào chứ không biết phòng cụ thể. Đến phía dưới nhà Phí Nghê, Tô Du trông thấy một người phụ nữ trẻ tuổi đang chuẩn bị lên gác cùng họ, liền hỏi thăm địa chỉ của Phương Mục Dương.

Uông Hiểu Mạn đánh giá qua hai cô gái trước mắt. Cái cô thấp hơn trông khá xinh xắn, song ánh mắt cao hơn đầu, hỏi đường mà cũng chẳng thèm nhìn mình, chỉ chăm chú trông về phía cây tùng ở đằng xa, cứ như thể bước chân vào đây là cả một sai lầm vậy. Cái cô cao hơn nói năng gãy gọn, cũng coi như lịch sự, nhưng giọng điệu lạnh như băng. Từ đồng hồ trên tay, chất liệu quần áo cùng với ba lô trên vai, Uông Hiểu Mạn có thể đoán được bọn họ dùng toàn là hàng xa xỉ. Chị ta rất thích chiếc quần âu kiểu Paris của cái cô cao cao kia, mùa đông này mặc vào người thì trông vẫn chẳng mập lên chút nào.

“Hai người là đồng nghiệp của Tiểu Phương à?”

“Cũng coi như là thế.”

Uông Hiểu Mãn lập tức thấy bất mãn với bọn họ. Còn chẳng phải là bồi bàn ở nhà hàng Ngoại giao sao, phách lối cái gì cơ chứ? “Phúc lợi ở nhà hàng của các cô rất tốt nhỉ?”

“Nhà hàng nào cơ?”

Lăng Y biết người trước mắt thực sự coi mình là đồng nghiệp của Phương Mục Dương thì cảm thấy rất không vui, tức thì lên tiếng: “Chúng tôi làm ở nhà xuất bản, đến đưa thư độc giả gửi cho Phương Mục Dương.”

Uông Hiểu Mạn nhớ ra lúc trước Phí Nghê từng nói chồng mình làm nghề vẽ, không ngờ còn xuất bản được cả sách tranh. Trong lòng chị ta thầm nghĩ, Phí Nghê cũng kín tiếng thật. Vẽ tranh có tiền nhuận bút, bên ngoài lại còn công việc ở nhà hàng, không biết Tiểu Phương một tháng kiếm được bao nhiêu tiền nữa, có khi còn nhiều hơn cả trưởng phòng Từ nhà chị ta cũng nên. Mà cũng phải thôi, khôn ngoan như Phí Nghê, sao có thể thực sự lấy một người tay trắng được.

Chị ta hỏi người hỏi đường: “Tiểu Phương đã vẽ gì thế?”

Tô Du nói tên của bộ tranh liên hoàn kia.

Vì thái độ lạnh nhạt của hai người nọ, Uông Hiểu Mạn cũng chẳng có mấy nhiệt tình chỉ đường. Tới cửa nhà mình, chị ta chỉ sang phía nhà bên cạnh: “Đó, nhà Tiểu Phương đó.”

Hơn nửa hành lang đã được dùng để đặt bếp, hai bên còn xếp cả than tổ ong. Lăng Y không hề xa lạ gì với kiểu nhà như thế này, trước khi cha cô ta được phục chức, cô ta cũng từng ở loại nhà tương tự với người ta. Nhớ tới khoảng thời gian chật vật đó, Lăng Y lại càng cảm giác không chịu đựng nổi.

Nhưng cùng một khuôn mẫu như vậy, Tô Du lại phát hiện cửa nhà và cửa chạn bát của Phương Mục Dương tương đối sạch sẽ hơn những nhà xung quanh.

Tiếng đàn từ trong nhà lọt qua khe hở quanh cánh cửa, truyền ra ngoài hành lang. Vì tiếng đàn này nên cánh tay của Lăng Y thoáng ngập ngừng, song cuối cùng vẫn gõ gõ lên cửa.

Nghe thấy tiếng gõ, Phí Nghê ra ngoài mở cửa. Hôm nay cô khoác một chiếc áo len lam trắng đen ngoài sơmi, sở dĩ nhiều màu như vậy là bởi vì công nhân của xưởng mũ có thể mua một cái mũ mà không cần phiếu mỗi năm, mà bốn cái mũ len bốn năm vừa đủ để tạo thành chiếc áo len này.

Người không biết sẽ rất khó nhìn ra cô tháo len từ bốn cái mũ để đan áo mới cho mình, chỉ có thể thấy cái áo này đan tốn khá nhiều công sức.

Người đầu tiên Phí Nghê chú ý tới là Lăng Y, bởi đây là người mà cô quen biết. Cô phát hiện ánh sáng trong mắt mỗi người đều phản ánh tâm trạng họ, thì ra đây chính là dáng vẻ của một người đang từ chỗ thấp bỗng được nhảy lên chỗ cao. Vào khoảng thời gian này năm ngoái, Lăng Y vẫn còn đang buồn rười rượi. Còn người còn lại, sau khi báo tên, Phí Nghê tức khắc liên tưởng tới đối tượng cộng tác của Phương Mục Dương, cô đã từng nhìn thấy tên của chị ấy trên trang bìa cuốn tranh liên hoàn mà anh vẽ.

Lăng Y hỏi Phí Nghê: “Mục Dương có nhà không?”

“Anh ấy ra ngoài rồi, một lát nữa sẽ trở về.”

“Bọn tôi đến đưa thư độc giả gửi cho Phương Mục Dương, tranh liên hoàn của cậu ấy được ủng hộ lắm, dạo này ngày nào cũng có thư gửi đến cả.”

Phí Nghê nghe thấy vậy thì nhìn Lăng Y cũng thuận mắt hơn một chút, cô cười nói: “Anh ấy sắp về rồi, hai người cứ vào ngồi đi.”

Tô Du đánh giá căn nhà be bé này, thứ đầu tiên mà chị ấy chú ý tới chính là chiếc đàn dương cầm đặt ở góc phòng. Chị ấy hỏi Phí Nghê: “Ban nãy là cô đàn à?”

Phí Nghê cười cười: “Đàn chơi chơi thôi ạ.”

“Khúc nhạc gì thế?”

“Khúc “Đồng quê” của Beethoven.” Nói rồi, cô lại bổ sung: “Bản nhạc này đã được cho phép biểu diễn từ mấy năm trước rồi.”

Tô Du không thấy sách nhạc, liền hỏi: “Cô không cần nhìn bản nhạc mà vẫn tự đàn được à?”

“Thật ra em cũng chỉ đàn được quanh quẩn vài đoạn thôi.”

Tô Du đánh giá rất cao sự thành thật của Phí Nghê. Chị ấy đưa đồ đã chuẩn bị cho cô, Phí Nghê nói cảm ơn, mang chuối ra bàn mời bọn họ ăn rồi nói: “Để em đi pha trà cho mọi người.”

Lăng Y nói: “Cảm ơn, tôi không thích uống trà, không cần pha cho tôi đâu.”

Lăng Y phát hiện, cuộc sống của bọn họ tốt hơn những gì cô ta tưởng tượng rất nhiều, ở trong căn nhà thế này mà còn đặt được dương cầm. Khách đến thăm căn nhà này, rất khó để không chú ý tới chiếc giường cao đi liền với bàn và tủ bên dưới kia. Lăng Y chưa bao giờ nhìn thấy chiếc giường nào tương tự ngoài cửa hàng đồ gỗ, không giống như Tô Du, cô ta có thể lập tức đoán được đây là đồ Phương Mục Dương tự làm.

Tô Du hỏi, giường này là mua ở đâu.

Phí Nghê còn chưa trả lời, Lăng Y đã nói: “Đây nhất định là Phương Mục Dương tự đóng rồi, hồi còn là thanh niên trí thức ở nông thôn cậu ấy từng làm nghề mộc, ngay cả phòng ở của bọn em cũng là cậu ấy thiết kế.”

Lời nói này có phần hơi khoa trương, mặc dù Phương Mục Dương quả thực có vẽ bản thiết kế, nhưng sản phẩm cuối cùng cũng không hẳn giống y thiết kế của anh. Thiết kế của anh không hề thích hợp ở vùng nông thôn tí nào, hơn nữa còn thiếu thốn nguyên vật liệu.

Lăng Y nhìn biểu tượng nhỏ trên ghế, không khó để nhận ra người được vẽ chính là Phí Nghê. Cô ta biết, cái ghế tựa này cũng là Phương Mục Dương làm.

Căn nhà này quá sạch sẽ, sạch sẽ đến mức không hề giống nhà của Phương Mục Dương chút nào. Trong trí nhớ của cô ta, phòng ngủ của Phương Mục Dương luôn phảng phất một mùi nhựa thông không thể tản đi, cái mùi ấy lan từ vải vẽ đến toàn bộ các ngõ ngách trong nhà. Sàn nhà chất đầy đ ĩa ăn cùng màu vẽ đủ kiểu dáng, còn trên tường thì thì treo dày đặc tranh, tranh đã vẽ xong, tranh còn dang dở, thậm chí là tranh mới bắt đầu vẽ… Sau đó Phương Mục Dương về nông thôn, cô ta cũng thường xuyên ngửi thấy cái mùi đó trên người anh.

Phương Mục Dương đã vì người con gái này mà tạo ra một căn nhà, nhưng trong căn nhà ấy lại chẳng hề có mùi nhựa thông. Trong một căn nhà sạch sẽ và ngăn nắp như thế, Phương Mục Dương có lẽ chỉ có thể vẽ tranh liên hoàn, chứ vẽ tranh sơn dầu là không thể. Kiếm được tiền bảo thảo, lại còn phải đến khách sạn Ngoại giao kiếm thêm tiền ngoài. Căn nhà nhỏ này đặt được một chiếc dương cầm chiếm nhiều diện tích như vậy, nhưng lại không thể chứa nổi một cây vĩ cầm.

Cô ta vẫn nhớ rõ, Phương Mục Dương chơi vĩ cầm rất hay.

Cô ta phần nào cảm thấy uất ức thay Phương Mục Dương. Nếu cứ như thế này mãi, tài năng của anh kiểu gì cũng bị hủy hoại cho xem.

Bởi vì Lăng Y không thích uống trà, Phí Nghê đành phải mời cô ta uống nước lọc.

Lăng Y lại hỏi Phí Nghê: “Mục Dương vẫn làm bồi bàn ở nhà hàng à?”

Phí Nghê “ừm” một tiếng.

“Tôi và Mục Dương là bạn rất tốt của nhau, nếu hai người kinh tế khó khăn, có thể nói với tôi lúc nào cũng được. Nếu như tôi giúp được, nhất định sẽ giúp hết khả năng của mình.”

Phí Nghê lập tức đáp: “Cám ơn nhé, nhưng chúng tôi không có bất cứ khó khăn nào cả. Sao cô lại nghĩ như thế?”

“Không có đương nhiên là tốt.” Lăng Y lại nhớ đến công việc ở tòa soạn báo: “Cha tôi đề cử Phương Mục Dương làm việc tại tòa soạn báo, tạm thời chưa có biên chế, nhưng chẳng mấy chốc sẽ được. Mới đi làm thì tiền lương không bằng được ở nhà hàng, nhưng tôi vẫn cảm thấy công việc ở tòa soạn phù hợp với cậu ấy hơn. Lựa chọn công việc đừng xem được mất nhất thời, vẫn nên nhìn xa trông rộng một chút. Sở trường của Mục Dương là vẽ tranh, làm bồi bàn thực sự không hợp với cậu ấy đâu. Tôi quả thực không tưởng tượng được cảnh cậu ấy đi làm bồi bàn để kiếm sống, nếu là trước kia thì còn chẳng dám nghĩ đến ấy chứ.”

Trước khi Phương Mục Dương đi làm bồi bàn, Phí Nghê cũng cảm thấy rất khó tưởng tượng, nhưng cô có thể nghe ra được ý chất vấn trong lời nói của cô ta, cô ta dựa vào đâu mà dám chất vấn cô cơ chứ?

Phí Nghê cười nói: “Ý của cô là, tôi vì tiền nên bắt anh ấy đi làm bồi bàn?”

“Tôi không có ý đó, cô hiểu lầm rồi.”

Phí Nghê mượn lời của Lăng Y, nói: “Không có đương nhiên là tốt.”

“Tôi không biết rõ nguyên nhân, nhưng tôi cảm thấy công việc bồi bài không thích hợp với cậu ấy chút nào,” Lăng Y nhìn Phí Nghê, mỉm cười. “Cô nói có đúng không?”

Lăng Y nói rất ôn hòa, nhưng Phí Nghê lại nghe ra sự bất mãn ở bên trong. Cô không biết Phương Mục Dương từng có cơ hội công tác tại tòa soạn báo. Anh bỏ công việc bên tòa soạn, lựa chọn đi làm nghề phục vụ… Tất nhiên là cô cũng không tán thành.

Nhưng trước mặt Lăng Y, Phí Nghê vẫn giữ nụ cười: “Cô và Phương Mục Dương là bạn bè nhiều năm, chẳng nhẽ còn không hiểu tính cách của anh ấy hay sao? Sao cô lại cho rằng anh ấy đến nhà hàng là để kiếm kế sinh nhai, sao lại không phải vì muốn tích lũy tư liệu sống, phục vụ việc sáng tác chứ? Mà anh ấy cũng đâu có định làm việc bên ấy lâu dài.” Phí Nghê cố ý tạo ra một cái cớ cho Phương Mục Dương, nếu như anh vẫn muốn làm việc ở tòa soạn báo thì có thể nói đã tích lũy đủ tư liệu rồi.

Tuy rằng Phí Nghê rất ghét cái bộ mặt hiện tại của Lăng Y, nhưng nói về công, Phương Mục Dương thừa sức làm việc tại tòa soạn báo, mà nói về tư, Lăng Y nợ Phương Mục Dương một ơn huệ lớn như vậy, Phương Mục Dương nhận lời cảm ơn của người ta cũng là chuyện rất đỗi thường tình. Cô không thể vì thành kiến cá nhân với Lăng Y mà cản trở tiền đồ của Phương Mục Dương được.

Cô tin tưởng Phương Mục Dương, cũng chắc chắn sẽ không có chuyện gì nảy sinh giữa Phương Mục Dương và Lăng Y. Cho dù quá khứ đã từng có chuyện xảy ra, cô cũng chấp nhận. Phương Mục Dương sống không tốt cũng chẳng ích lợi gì với cô.

Lăng Y không động vào nước lọc của Phí Nghê. Cô ta lấy hạt cà phê và ấm Moka mình mang theo từ trong hộp ra, đặt lên bàn. “Đây là quà tôi mang cho Mục Dương, uống cà phê có thể nâng cao tinh thần, bình thường dùng bếp cồn đun cũng được,” cô ta cười nói. “Nếu cô không biết đun thì cứ bảo, tôi sẽ dạy cho cô.”

---

Bonus

Moka pot