Ai Yêu Ai

Edit: Hắc Phượng Hoàng

Một gã đàn ông cao chín xích đoan chính đứng đối diện ngươi, dùng đôi mắt tràn ngập tò mò nhìn chăm chú, con ngươi màu xanh da trời nhàn nhạt tinh khiết sâu thẳm. Khuôn mặt như bức họa này khiến Quan Tố Y mềm lòng. Quan gia chính là văn hào thế gia, cũng giáo dục thế gia, xưa nay lo liệu nguyên tắc dạy dỗ tất cả, chỉ cần ôm ấp một tấm lòng thật sự hiếu học, vô luận có thân phận như thế nào, bọn họ đều dốc túi dạy dỗ.Vì vậy khi đối mặt với vị hán tử ở tuổi xây dựng sự nghiệp này, ngay cả tiếng Hán cũng không nói được thông thạo, Quan Tố Y vẫn nguyện ý trao đổi tâm đắc cùng hắn, thậm chí biết điều gì thì nói nấy, không chém gió. Nàng nhíu lông mày trầm tư, ý muốn tìm kiếm phương pháp dễ hiểu nhất để diễn tả quan điểm của mình.

Thánh Nguyên Đế bưng ấm trà, thoáng cúi người xuống nhìn, ánh mắt chuyên chú tựa hồ muốn xuyên thấu qua tầng lụa đen hơi mỏng kia, nhìn chân dung giai nhân. Tần Lăng Vân vốn ho khục, nhưng thấy không lay được thần trí bệ hạ, đành phải nháy mắt với tẩu tử.

Lý thị cười nói, “Hốt Nạp Nhĩ, đừng cứ đứng đó ngăn cản ánh sáng của phu nhân, ngồi đi.”

“Tạ phu nhân.” Thánh Nguyên Đế bắt chước y chang hành lễ, sau đó như câu nệ ngồi xuống, còn cực kỳ thấp thỏm không yên bất an liếc nhìn Quan Tố Y.

Quan Tố Y vểnh mi cười nói, “Hốt Nạp Nhĩ, ánh sáng Thánh Điện. Cái tên tên này hay lắm, cha mẹ ngươi nhất định mong đợi nhiều ở ngươi.”

Tần Lăng Vân biểu lộ kinh dị, ngay cả Thánh Nguyên Đế cũng ngạc nhiên một lát, hỏi, “Nàng hiểu được tiếng Cửu Lê?”

“Ngoại tổ mẫu ta là Tả Đinh Hương.” Quan Tố Y uyển chuyển trả lời.

Thánh Nguyên Đế giật mình, “Nếu bàn về học thức uyên bác, trên đời này không người nào có thể so vượt qua được nhà sử học.”

“Đúng thế, vô luận là học phái nào, vị vĩ nhân nào, đều là một bản điển tịch, chỉ cần trong lịch sử để lại tí tẹo dấu vết, bọn họ đều có thể thuộc như lòng bàn tay.” Quan Tố Y cởi mở nở nụ cười, hiển nhiên rất ưa thích tráng hán Cửu Lê Tộc coi như gián tiếp lấy lòng ngoại tổ mẫu mình. Nàng dùng đầu ngón tay chỉ đề dưới lầu một, tiếp tục nói, “Không phải vừa rồi huynh hỏi ta vì sao ta nói mệnh đề hôm nay là ngụy mệnh đề sao?”

“Đúng vậy, ta cảm thấy nhân tính vốn là ác đấy, nếu không vì sao học cái xấu thì dễ dàng, mà hướng thiện lại khó? Vì sao phải dùng phép nghiêm hình nặng đi ước thúc hành vi của dân chúng, mà một khi pháp luật rối loạn, bầu không khí xã hội cũng rối loạn theo.” Ánh mắt Thánh Nguyên Đế sáng quắc nhìn sang. Hắn tôn sùng tư tưởng Pháp gia, đương nhiên cũng đồng ý quan điểm “Nhân tính bản ác”. Hắn rất tò mò Quan Tố Y sẽ trả lời thế nào.

Tần Lăng Vân cũng nghiêm mặt, chăm chú nhìn sang.

Quan Tố Y lo lắng Hốt Nạp Nhĩ không hiểu được hết thâm ảo của tiếng Hán, gọi tiểu nhị cửa tiệm lấy mấy tờ giấy trắng và một bộ văn phòng tứ bảo (bút, mực, giấy, nghiên), không nhanh không chậm trải ra dưới đất.

Nàng cầm một tờ giấy trắng, từ từ nói, “Khi con người vừa mới sinh ra cái gì cũng không hiểu, đầu óc của bọn họ tựa như tờ giấy trắng này, rỗng tuếch, đơn thuần, vô hại. Lúc này họ không phân biệt được tốt xấu, cho nên nhân tính cũng không phân biệt được đâu là thiện đâu là ác. Mà đứa trẻ trong quá trình dần dần lớn lên sẽ tiếp xúc với người và hoàn cảnh bất đồng, có an nhàn, có hiểm ác, vì vậy bọn họ bị bôi lên trên đủ loại màu sắc, trở thành đủ loại người. Người lương thiện sẽ vẫn có tâm tư âm u, người ác vẫn có mặt quang minh, mà đại đa số mọi người đều nằm giữa thiện và ác. Kỳ thật bản tính của con người là cái gì, Khổng Tử và Cáo Tử đã có giải đáp từ lâu rồi.”

Nàng vừa nói vừa vẽ lên hai trang giấy, phác họa vài nét bút đã vẽ được ra mặt ác quỷ La Sát và Bồ Tát cười trông rất sống động. Chính như nàng nói, giấy trắng là giấy trắng, chỉ vì con người bôi lên, mới khiến con người sinh ra cảm xúc căm hận hay vui mừng.

Thánh Nguyên Đế nhìn chằm chằm vào cổ tay trắng nõn của nàng, rất lâu vẫn không mở miệng nói. Là Tần Lăng Vân không chịu nổi bèn hỏi, “Không phải cô nói nhân tính không phân biệt được thiện ác, chỉ là một tờ giấy trắng sao? Vậy tại sao còn phải làm chú giải cho nhân tính?”

Quan Tố Y buông bút lông, từ từ thổi khô nét mực, nhỏ giọng nói, “Khổng Thánh nói trong《 lễ ký 》: ‘Ẩm thực nam nữ, nhân chi đại dục tồn yên"(*); Cáo Tử cũng nói: ‘Thực sắc tính dã"(**). Bởi vậy có thể thấy được, bản tính con người không rời hai chữ ‘Thực ” ‘Sắc’. Thực làm sinh tồn, sắc làm sinh sôi nảy nở, đều là nhu cầu cơ bản nhất của nhân loại. Vì sinh tồn, dù người thiện lương dưới tình huống cực độ đói khát cũng sẽ làm chuyện ác; vì sinh sôi nảy nở, cho dù người ngoan độc cũng sẽ buông tha ham muốn, dùng tánh mạng bảo hộ con cái an toàn. Một kẻ ăn tươi con cái, một người xả thân bảo hộ con cái, lựa chọn đại ác và đại thiện, chẳng qua là người trước coi trọng sự sinh tồn của mình quá mà thôi, người thứ hai coi trọng việc sinh sôi nảy nở tộc đàn mà thôi.

Có thể thấy được chính thức lấy nguyên nhân hành động làm việc thiện làm việc ác của một người, khó phân biệt được. Trong thái bình thịnh thế, dân chúng được ăn no, mặc ấm, ở tốt, người làm việc thiện tất nhiên là nhiều rồi; trong chiến hỏa bay tán loạn, dân chúng ăn hết bữa nay không có bữa sau, vì mạng sống, đốt giết đánh cướp, người vào rừng làm cướp làm giặc chỗ nào cũng có.

Mà hai nhà Pháp Nho là người đánh lên khẩu hiệu thiện ác, mục đích là vì phục tùng nhân dân, dẫn dắt bọn họ sinh hoạt ngay ngắn trật tự, không nguy hại tới quyền lợi sinh tồn của người bên ngoài. Pháp gia dùng phép nghiêm hình nặng uy hiếp, Nho gia dùng nhân ái bao la khuyên giải, đều không hữu hiệu cho dân chúng ăn no mặc ấm, an cư lạc nghiệp. Ngươi nói có phải thế không? Đợi bọn họ không cần phát sầu vì bảo vệ tánh mạng, lại đi dạy bảo bọn họ tôn pháp làm việc thiện thì dễ dàng hơn rất nhiều rồi.”

[*’Ẩm thực nam nữ, nhân chi đại dục tồn yên’: Ăn uống, quan hệ nam nữ là nhu cầu lớn trong bản năng sinh tồn của con người]

[**Thực sắc tính dã: cùng nghĩa với câu trên]

“Đúng! Cô nói quá đúng!” Thánh Nguyên Đế liên tục vỗ tay, trong đôi mắt tĩnh mịch tràn đầy tán thưởng. Hắn tuyệt đối không ngờ rằng, Quan Tố Y có thể từ vấn đề bản chất nhân tính kéo dài tới nguyên nhân hành động thiện ác, lại từ nguyên nhân hành động thiện ác mở rộng nghĩa đến đạo lý trị dân. Tư tưởng của nàng tựa như một mảnh bầu trời, vô biên vô hạn, xa xưa, bao la, khiến người ta muốn thăm dò thêm nữa…, tìm hiểu thêm nữa….

Tần Lăng Vân trầm ngâm một lát, trong lòng đã bái phục.

Quan Tố Y chỉ vào học giả hai phái phía dưới đã nhao nhao thành một đoàn, lắc đầu nói, “Cho nên việc cấp bách của Hoàng thượng là tranh thủ thời gian làm cho dân chúng sinh hoạt yên ổn, giàu có, chứ đi mời chào đám văn nhân này, cả ngày nhao nhao đến nhao nhao đi thì làm được cái gì.”

Tần Lăng Vân ho khục, sau đó hí mắt nhìn trộm thần sắc bệ hạ. Lý thị bất an kéo túm ống tay áo tiểu thúc tử (*em trai của chồng), ám chỉ bảo hắn giúp đỡ phu nhân Trấn Bắc Hầu. Nàng tuy nghe không hiểu những lời trước đó, nhưng vài câu cuối cùng lại biết rất rõ. Đúng vậy, nếu có được sinh hoạt tốt, ai nguyện ý đi làm ác nhân? Năm đó nếu như không phải bị bức đến đường cùng, tiểu thúc tử sẽ không chạy trốn tới biên quan, trở thành đao phủ cho bệ hạ.

Thánh Nguyên Đế không hề tức giận, ngược lại cười ha hả, “Phu nhân cũng biết đám văn nhân này rất phiền sao? Hoàng Thượng muốn mời chi sĩ có tài trong thiên hạ ra sức vì nước, cải cách chế độ thuế, phân phối ruộng đồng, thao luyện quân đội, lựa chọn quan viên, vân vân…, đều cần người thông thạo việc đi làm, hắn chỉ có một cái đầu, vừa không có ba đầu sáu tay, làm sao lo liệu được hết. Dung túng, thậm chí cất nhắc đám văn nhân này, là vì thể hiện thái độ của hắn mà thôi.”

“Nam Môn lập mộc, thiên kim mãi cốt(*).” Quan Tố Y nhìn Quan lão gia tử và Quan phụ đang ngồi phía dưới, nói, “Tổ phụ và phụ thân ta, không phải là quý trọng nhất ở hai khối xương cốt sao?”

[*Nam Môn lập mộc: điển tích Thương Ương nam môn lập mộc – (xem chi tiết) ; Thiên kim mãi cốt: bỏ ngàn vàng mua bộ xương khô, thành ngữ dùng để ví với khát khao có được người hiền tài.]

Thánh Nguyên Đế ngẩn người, không biết nên trả lời như thế nào mới phải, mà Quan Tố Y đã đứng lên khom gối cáo từ. Nghe được hơn một nửa, nàng có thể đoán được kết quả lần biện luận này rồi. Người đương thời vừa được sống an bình, đương nhiên thích hướng tới học thuyết làm việc thiện nhiều hơn, Từ Quảng Chí khơi mào khẩu chiến, ngay từ đầu đã chiếm được thiên thời, địa lợi, nhân hòa, làm sao có thể không thắng chứ? Đi đến đầu bậc thang, nàng chợt nhớ tới cái gì đó, quay đầu lại nói, “Hốt Nạp Nhĩ rất hiếu học, khi không phải trực ban, huynh cho hắn đọc nhiều sách một chút.”

Tần Lăng Vân nín cười trả lời, “Lời này không cần cô phải nhắn nhủ đâu, ngày thường hễ có rảnh, ta lại cho hắn đọc sách, thậm chí còn mời vị phu tử rất nổi danh cho hắn đấy. Đáng tiếc hắn ghét bỏ phu tử kia là người toan Nho, cả ngày nghiền ngẫm từng chữ một: chi, hồ, giả, dã, làm hắn nghe rất đau đầu, mỗi lần rình mò lấy cơ hội trốn đi thôi.”

“Vậy thì đổi cho hắn một vị phu tử hiểu được biến báo, hoặc là để cho hắn tự xem sách mà bản thân hắn thích, không cần phu tử cũng được.” Quan Tố Y vừa đi xuống dưới lầu, vừa lắc đầu cười nhẹ, “Lớn như vậy còn trốn học, giống như đứa con trai riêng của ta.”

Lý thị bị dọa tới sắc mặt trắng bệch, bước lên phía trước giả bộ tiễn đưa nàng, kì thực là tránh đề tài này đi. Nhìn hai người đi ra khỏi tiệm, Tần Lăng Vân mới dùng tay bịt miệng cười ra tiếng. Nếu có một ngày, Quan Tố Y biết toan nho trong miệng hắn chính là Quan lão gia tử, không biết mặt sẽ có biểu lộ thế nào.

Thánh Nguyên Đế đứng ở lan can đưa mắt nhìn, đợi xe ngựa Trấn Bắc Hầu phủ chạy đi ra ngoài thật xa mới thu hồi biểu lộ chất phác, ngồi vào bên cạnh bàn dặn dò, “Đưa rượu lên đây.”

Thị vệ lập tức đi gọi tiểu nhị cửa tiệm. Hắn cầm hai bức vẽ bản thảo xem xét thật lâu, cuối cùng cẩn thận từng li từng tí cuộn lại nhét vào trong ngực, ý tứ không hiển lộ, “Không hổ là cháu gái Quan Tề Quang, thích làm thầy thiên hạ, hữu giáo vô loài*, ngay cả một thị vệ nho nhỏ cũng trông nom như thế.” Dứt lời dừng một chút, hỏi, “Con riêng của nàng như thế nào?”

“Nghe nói tính tình rất hư hỏng, mười tuổi còn không hiểu cái gì cả, thường bị người ta coi là vũ khí sử dụng. Không phải mấy ngày trước có người tới báo, nói thế tử Thành Vương bị nện vỡ đầu thiếu chút nữa toi mạng đấy sao? Chính là nó làm. Người ngoài muốn thăm dò thái độ của huynh với mấy vị huynh đệ, nhưng không dám nhúng tay vào, thế là đẩy nó ra.” Tần Lăng Vân nhịn đau móc Phật châu ra ngoài.

“Ah? Triệu Lục Ly mặc kệ á? Năm đó trong quân hắn được xưng là đa mưu túc trí mà, làm sao lại dạy con thành như vậy?” Thánh Nguyên Đế cảm thấy ngoài ý muốn.

“Hắn cả ngày nhớ nhung ‘Vợ đã chết “, ở đâu có tâm tư dạy dỗ con cái, huống hồ con trai con gái là cốt nhục ‘Vợ đã chết’ để lại cho hắn, hắn xem như tính mạng, không nỡ động một sợi tóc của bọn chúng. Có thể lấy được Quan Tố Y, là hắn nhặt được bảo rồi, con cái có hư hỏng thế nào, Quan Tố Y vẫn có thể giáo dục thành tài thôi. Nghe nói hai ngày trước, Triệu Lục Ly đánh Triệu Vọng Thư một trận, hôm nay ngoan ngoãn ở nhà học bài đấy! Quan Tố Y không giống Quan lão gia tử, không biết biến báo, làm người cổ hủ, nàng lợi hại lắm, huynh cứ coi đi, ngày sau Triệu Vọng Thư nhất định sẽ thành tài.” Dứt lời là đinh đinh đang đang mấy hạt Phật châu.

Thánh Nguyên Đế tràn đầy cảm xúc gật đầu, chẳng hiểu tại sao, lại đặc biệt để ý câu nói “Có thể lấy được Quan Tố Y là hắn nhặt được bảo rồi”, càng suy nghĩ, trong lòng lại mọc rễ, chôn đâm, khó chịu vô cùng.

Tần Lăng Vân không nhìn ra được biểu lộ u ám phiền muộn của hắn, tiếp tục nói, “Nàng nói Quan lão gia tử và Quan Vân Kỳ sang quý nhất là hai khối xương cốt, đầu óc đó, ánh mắt đó, thông thấu đến tận đây. Cho dù ta so đấu với nàng cũng không theo kịp.”

Thánh Nguyên Đế không có phản ứng với câu nói của hắn, trầm mặt ngồi trong chốc lát, sau đó bỗng nhiên đứng dậy ly khai, không hề để ý tới kết quả của lần biện luận này.

[*“Hữu giáo vô loại”, nghĩa là mọi người trong xã hội đều có quyền được học, được giáo dục, không phân biệt giầu, nghèo, sang, hèn, thiện, ác…]